Cultuurfilosofie

Belangrijk is het losbreken van een ideologische greep die de kerk uitoefent op het politieke denken, waar er meer aandacht ontstond voor de Griekse filosofie en het autonome onderzoek. Het denken verschoof (in mate) naar de menselijke waarneming. De mens neemt controle over de natuur door haar te willen begrijpen en haar als thematiek binnen de wetenschap te ervaren. Zo blijft de mens altijd een verlangen hebben naar een continue aanwezigheid van natuur, waar het als inspiratiebron blijft voor de mens, kunstenaar en wetenschapper. Neem bijvoorbeeld kunstenaars die continu kritische vragen blijft stellen over de manier waarop we de natuur dwingen en uitbuiten en opzoek gaan naar een manier waarop we de relatie tussen mens en natuur radicaal anders kunnen vormgeven.

Natuur is ons cultureel paradijs. Er bestaat een rijke beeldtraditie rondom de natuur, kijk bijvoorbeeld naar Adam en Eva die in de harmonie van de natuur leven. Zo krijgt de mens steeds meer de verleiding om natuurlijke bronnen uit te putten. Een voorbeeld is de kwaliteitscatalogus die in Nederland aangehouden wordt op het percentage van groen om ons heen te bepalen. Of het gegeven dat kantoren worden ingericht met een behang van gras, de productie van nepplanten en de manipulatie van het zaaiproces. Het is de mens die controle wil hebben over de paradijselijke factoren van natuur en die dwangmatig terugbrengen in ons dagelijks leven.

Natuur en cultuur zijn beide inmiddels al ver samengesmolten in de wetenschappelijke classificatie om de relatie tussen mens, natuur en technologie beter te begrijpen. Door de macht van bepaalde technologieën neemt de mens hiërarchie over de natuur en ontstaat er een drastische verschuiving in de twee concepten.
Door de (wetenschappelijke) manipulatie probeert de mens natuurlijke bewegingen te hervormen in eigen behoeften. Zo smelt cultuur en natuur steeds meer samen onder de hoede van de intelligent. Toch blijf ik me fascineren over de krachten van de natuur, die zelfs door manipulatie heen haar eigen weg blijft zoeken. Van enorme natuurrampen tot het toevallig ontkiemen van een boom op een plek waar ze niet bedoeld was. De natuur behoudt een kracht waarin ze zichzelf (in extreme mate) blijft herstellen.

Melanie Bonajo is een interessante kunstenaar met betrekking op de relatie tussen mens, natuur en technologie.

https://www.nrc.nl/nieuws/2018/05/02/
melanie-bonajo-eist-respect-voor-aarde-mens-en-dier-a1601562

https://www.idfa.nl/en/film/cf242f9e-0dd6-4cb2-ac77-6cd321c59225/progress-vs-sunsets

https://www.parool.nl/nieuws/tinkebell-ik-ben-de-wereld-aan-het-redden~bc82eecf/

https://www.parool.nl/ps/kunstenaar-tinkebell-biedt-troost-met-growagarden~b92fbbb3/

A talk between trees:
https://www.youtube.com/watch?v=3e_rKYpIIw4

https://www.volkskrant.nl/cultuur-media/het-werk-van-jonathas-de-andrade-schudt-je-wakker-in-foam~b854680c/

Engineer humans to stop climate change: https://open.spotify.com/episode/0mjWkMxF6hthPjgPG2NEGK?si=92910a8e768a409b

Aansluitende bronnen

Beschrijf in eigen woorden, op basis van de hoorcolleges van Doorman, wat de Romantiek is. Richt je hierbij op de kernbegrippen. Geef hierbij ook eigen voorbeelden. Met hedendaagse voorbeelden, bv uit je eigen leven/omgeving, kun je ook aangeven waar je het Romantische vandaag de dag nog terugziet/in hoeverre het een rol speelt in jouw leven.

In de video van The school of life over Rousseau wordt ook zijn idee van ‘de nobele wilde’ uitgelegd. Geef een recent voorbeeld van een karakter uit bv een reclame, film, boek, serie of game waarin je de nobele wilde herkent.

Kijk terug naar hoe je vorige week het concept ‘natuur’ hebt beschouwd. Reflecteer op deze beschouwing door te benoemen in hoeverre dit een Romantisch beeld is. Geef een voorbeeld van een persoonlijke beleving van het sublieme. Herken je deze ervaring zelf niet, bedenk dan een voorbeeld van een situatie die je je kunt voorstellen.

De Romantiek is een periode waarin literaire en creatieve werken opleefden. Daarin kreeg de mystiek, de onverklaarbaarheid van de natuur veel aandacht. De intuïtie en emotie waren belangrijke thematieken in het werk van kunstenaars. De romantiek was een reactie om de rationaliteit van de Franse Revolutie en streefden terug te gaan naar de emotie van de mens. Ik zie dit terug ook in de tijdgeest en thematieken van kunstenaars. Maar met name ook in de huidige beweging van mensen die zelfvoorzienend willen zijn. Zich afscheiden van de invloeden van het systeem door niet afhankelijk te willen zijn van supermarkten. In plaats daarvan eigen groenten kweken. Een extreem voorbeeld zijn de nomaden, die zich terugtrekken naar de natuur en zich daarmee samensmelten. Of aanhangers van The Dark Mountain, opzoek naar de harmonie van de natuur en de fatalistische houding tegenover de wetenschap. Aanhangers gaven het rationele van wetenschappelijke ondervindingen rondom klimaatverandering op en gingen opzoek naar het sublieme van de natuur.

'De nobele wilde' is in de film 'Captain Fantastic' terug te zien. Daarin trekt een stel zich terug in het woud, waar ze vervolgens vier kinderen laten opgroeien. De kinderen komen niet in aanraking met de confrontaties van de beschaving, maar groeien op met het gegeven te moeten 'overleven'. Daar worden ze getraind in onder andere jagen, vuur maken en fysieke uitdagingen. Het belangrijkste is, is dat de kinderen opgroeien buiten de bepalende/ sturende denkpatronen van een samenleving.
In een meer subtielere wijze herken ik 'de nobele wilde' (de oorlogszucht van de vroege mens) terug in het karakter Steve van de film 'Mommy' (Xavier Dolan). Steve heeft last van extreme gewelddadige aanvallen, waarin hij in een opwelling in staat is zijn omgeving (mentaal en fysiek) te verwoesten. Dit is een duidelijk voorbeeld van de mens die nog bepaalde eigenschappen beheerst die hem in staat zet om tot geweld aan te richten. Zoals Rousseau ook beschreef als de 'nobele wilde'.

Ik denk dat het onderwerp Antropoceen in bepaalde wijzes wel een overkoepeling heeft met de Romantische denkwijze. Hoe we als mens altijd onderdeel willen zijn van de natuur en dit op bepaalde (dwangmatige) wijze om ons heen willen houden. Waar het met elkaar botst is over de plek van de mens binnen de natuur. De mens staat in het tijdperk van de Antropoceen boven de natuur, in plaats van het onderdeel zijn van in de Romantische denkwijzen. Rousseau spreekt hierbij over de natuur in een onbewerkte en harmonieuze staat, waarvan de mens ook onderdeel is. In tegenstelling daarop wordt in het huidige tijdperk de mens als 'heler' of 'redder' van de natuur gezien. De mens moet haar controleren en manipuleren om tot een perfecte staat te komen.

Ik kijk wel met een Romantisch beeld naar de natuur. Ik zie binnen eigen gedachten dat ik soms de neiging heb om te vluchten naar natuur, een wandeling te maken of een stuk te fietsen door de bossen als een moment om even op te laden. Daarbij ervaar ik het 'sublieme' ook in de natuur. Voor mij was als enige zich te bevinden op een weg door de bergen een teken van het sublieme. Ik had (voor het eerst in vijf dagen) geen zware bagage op mijn fiets, het miezerde en ik kreeg met de bergen om me heen en de frisse lucht een enorm oplevende ervaring. De natuur gaf me een overweldigend gevoel, waarin ze als magisch voelde. De bergen staken boven me uit, ik was volledig alleen en ik had een gevoel van 'runners high' op mijn fiets.

Reflecteer op je eigen positie in de maatschappij: in hoeverre ben je ‘een massa-mens’ en in hoeverre elite? Geef hierbij ook concrete voorbeelden van waar je dat in terugziet.

In hoofdstuk 3 gaat het over de moderne stedelijke ervaring, over de stad zoals die in de 19e en 20e eeuw vorm kreeg en is beschouwd. Hoe beschouw jij het verschil tussen stad en landelijk gebied, tussen stedelijke cultuur en dorpscultuur? Gebruik in je beschouwing je eigen ervaring/reflectie en wat je hebt gelezen.

Maak een wandeling (minimaal 30 minuten) als flaneur door Amsterdam of een andere grote stad. Kies een deel van de stad dat je niet (goed) kent, loop geen uitgestippelde route/gebruik geen navigatie om de weg te vinden, maar flaneer. Reflecteer op je ervaringen waarbij je de stof toepast, maak foto’s, notities en/of tekeningen van wat je opvalt in dit kader. Let bijvoorbeeld op wanneer de stad voelt als nabij en wanneer als veraf, wanneer als ‘huiskamer’ en wanneer als ‘onoverzienbaar landschap’? Welke schokken krijg je te verwerken en hoe ga je daar als (ervaren) stadsbewandelaar mee
om?

Ik zie mezelf niet direct als massamens, ik hoop dat ieder mens zich tot een bepaald niveau zich van dat idee af probeert te redeneren. Uiteraard zijn er kenmerken die mij als onderdeel van de massa maken; het dragen van een mondkapje omdat het me wordt opgelegd, het samensmelten met de culturele aspecten van de kunstacademie, of het juist opvolgen van mijn studiepad zoals dat 'bedoeld' is. Maar ook het verlangen van bepaalde stabiliteit; het uitplannen van mijn carrière en het nadenken over financiële zekerheid. Daarbij komen bepaalde karakteristieken die door de gehele massa worden uitgeoefend. Ik zou me daar volledig van kunnen afzonderen; een 'Off-grid' leven hebben. Maar ik ben nog niet bereid alle gevolgen van dien daarvoor te accepteren. Ik hoop wel bewust te zijn van bepaalde geïnstitutionaliseerde denkpatronen en tot zekere mate dit wel te blijven bevragen, met name wat mijn positie en mening daar tegenover is. Ik denk niet dat ik volledig los hiervan zou kunnen (en willen) breken. Het geeft ook ook zekerheid, om in bepaalde stromen mee te gaan.
Ik zie mezelf ook niet als 'Elite', ik streef ook naar sociale bevestiging en daarbij op een lijn zitten met mijn medemens. In zekere mate heb ik wel de neiging om in individualistische patronen te vallen, om te kijken naar eigen interesses en me er minder van te laten afschrikken als mijn omgeving zich hier niet mee bezig houdt. Zo zijn mijn interesses op veel vlakken verdeeld en weet ik overal wel mijn eigen 'kleine kring' ervoor te hebben gecreëerd. Ik zie mezelf daarbij niet als 'elite', omdat mijn specialisering in delen zijn verspreid en ik denk dat ik me graag bevind in kleinere kringen binnen een groter geheel. De mate van elite hangt af van de vrijheid in mogelijkheden die de mens heeft, de kans hebben om een eigen pad te kunnen kiezen. Het hangt af van in hoeverre de regels van de massa tot je gelden en tot hoe ver je je hier van kan onderscheiden.

Studio Drift - Franchise Freedom
https://www.studiodrift.com/work#/franchise-freedom/

Liever leuk dan lastig https://www.vpro.nl/programmas/tegenlicht/kijk/afleveringen/2003-2004/liever-leuk-dan-lastig.html

Sylvain Tesson - Zes maanden in de Siberische wouden (2013)
https://books.google.nl/books?id=PUZ4AAAAQBAJ&printsec=frontcover&dq=ze+maanden+in+de
+siberische+wouden&hl=nl&sa=X&ved=2ahUKEwi59vPNx7LwAhWCDe
wKHeZpArsQ6AEwAHoECAAQAg#v=onepage&q=ze%20maanden%20in
%20de%20siberische%20wouden&f=false

Doorgeschoten individualisme: https://www.nrc.nl/nieuws/2002/06/29/individualisme-is-te-ver-doorgeschoten-7596170-a1042174

De individualisering van de samenleving en de toekomst van de sociologie https://www.aup.nl/journal-downloads/sociologie/nr_3_-
_de_individualisering_van_de_samenleving_en_de_toekomst_van_de_s
ociologie.pdf

Kritiek op de elite https://www.nrc.nl/nieuws/2019/05/10/kritiek-op-de-elite-is-overal-a3959858

Homeless by Design (TedTalk) https://www.youtube.com/watch?v=bsZEXkCABCw&t=1s

crowd research https://pure.rug.nl/ws/portalfiles/portal/14565231/01c1.pdf

In stilte, Jan Hendrik Bakker (boek)
https://books.google.nl/books?hl=nl&lr=&id=_R1-
BwAAQBAJ&oi=fnd&pg=PT6&dq=afzondering+&ots=vPVHsozgad&sig=
tAq1ZMow68rJozcwXFx2_bPB_8#v=onepage&q=afzondering&f=false

Maak het begrip globalisering concreet: hoe zie je in jouw omgeving terug dat je in een geglobaliseerde wereld leeft? Geef concrete voorbeelden, reflecteer op wat dit met jouw beleving van je omgeving doet en probeer het te relateren aan wat je hebt gelezen.

Maak het begrip eurocentrisme concreet: geef concrete voorbeelden van eurocentristisch denken in jouw omgeving (of van jezelf) en reflecteer op wat dit betekent voor jezelf en de samenleving.

Kies een voorwerp dat samenhangt met jouw culturele identiteit. Neem een foto of tekening ervan op in je logboek en reflecteer aan de hand van dit voorwerp op je eigen culturele identiteit. Waaruit is deze identiteit opgebouwd? Zorg dat je dit voorwerp, of een afbeelding ervan, ook bij de hand hebt in het college.

Globalisering is de samensmelting van verschillende culturen op mondiaal niveau. Dat is versterkt vanuit digitalisering, waar de mens steeds meer in staat is om contact te hebben met mensen buiten hun directe omgeving om. Dankzij de ontwikkeling van boekdrukkunst tot en met de ontwikkelingen binnen social media; de mens komt steeds meer in contact met elkaar vanuit lange afstanden. Hierbij verdwijnen sterke nationalistische ideologieën, en lijken 'eigen cultuur' en 'nationalisme' steeds meer bevraagd te worden. Op eigen niveau zie ik dat terug in mijn directe omgeving, ik woon in een wijk met veel diversiteit, verschillende culturele specialiteiten komen terug in bijvoorbeeld supermarkten, bakkers of kappers. Op straat komen meerdere culturen bij elkaar en vind er een steeds verdere samensmelting plaats van bepaalde denkwijzen. Zo loop ik graag verschillende toko's of speciaalzaken binnen, opzoek naar producten die ik nog niet ken.

Een Eurocentrisch wereldbeeld houdt in dat Europese landen een sterk idee van egocentrisme ervaren. Waarbij de culturen en denkwijzen van Europa als de juiste worden gezien en weinig ruimte bied voor de invloeden van culturen daarbuiten. Concreet zien we dit natuurlijk aan de wereldkaart, waarin Europa gecentreerd geplaatst is. In tijden van kolonisatie was dit het centrum en daarbij in het midden geplaatst.
Het egocentrische wereldbeeld zie ik met name terug in mijn opleidingen, waarin er met name gesproken wordt over westerse invloeden binnen kunst, geschiedenis, muziek, mythologie en wetenschap. Daarin wordt het behandelen vanuit het perspectief van een andere cultuur vaak kort dan wel niet behandeld. Bepaalde college's gaan kort over de invloed van (post-) kolonialsme op stromingen, of hoe dit bepaalde bewegingen heeft aangestuurd. Toch blijven we veel hangen in bepaalde westerse denkpatronen, het continu redeneren vanuit plaatselijk perspectief, daar waar we vertrouwd mee zijn. Terwijl veel theorieën te vinden zijn in bijvoorbeeld Aziatische oorsprongen. Dat geeft een beperkt beeld en vormt daarbij een gevoel van heroïsme binnen eigen nationaliteit die voor mijn gevoel misplaatst is.

Kies een kunstwerk/creatief product (film, schilderij, lied, beeldhouwwerk, game, choreografie, jurk, etc) dat je fantastisch vindt. Neem een afbeelding ervan op in je logboek en beschrijf kort waarom jij het geweldig vindt. Beschouw vervolgens de waarde ervan vanuit drie perspectieven, gebruikmakend van de stof: 1 Humes smaakoordeel; 2 de hermeneutiek (Heidegger/Gadamer); en 3 smaak als onderscheidend (Bourdieu). Je beschrijft dan dus vanuit die drie perspectieven hoe de waarde van het werk tot stand komt, en of je kunt oordelen dat het goed is.

Onderzoek je eigen smaak en cultureel kapitaal. Wat vind jij goed en wat niet? En hoe is jouw smaak bepaald, bijvoorbeeld door je opvoeding, culturele bagage van je familie, plaats waar je opgroeide, je school, je huidige omgeving, je vriendengroep, subcultuur
waarin je zat/zit?

Bedenk steeds bij het werken aan je logboek of en hoe je ideeën uit de Verlichting en Romantiek terugziet en noteer deze observaties. Adorno en Horkheimer spreken over de cultuurindustrie. Geef voorbeelden hiervan uit jouw omgeving en reflecteer op de vraag of er hier sprake is van culturele teloorgang.

Volgens Adorno en Horkheimer is een van de problemen met de cultuurindustrie dat deze niet sublimeert, maar onderdrukt. In hun eigen woorden (in Engelse vertaling): “The secret of aesthetic sublimation is its representation of fulfilment as a broken promise. The culture industry does not sublimate; it represses” (Adorno en Horkheimer, 1944). Probeer in eigen woorden uit te leggen wat Adorno en Horkheimer hier zeggen. TIP: Het idee van sublimation (sublimering in het Nederlands) is afkomstig uit het werk van Freud, zie de tekst van Freeland (2010).

Reflecteer in je logboek op het begrip postmodernisme. Wat betekent het voor onze cultuur en hoe zie je dat terug (geef concrete voorbeelden)?

Mommy - Xavier Dolan

Mommy is een film van Xavier Dolan. Het is een intiem portret van een moeder en zoon. Waarbij je in confrontatie komt met de ouderlijke aspecten bij een zoon met woedeaanvallen. Samen gaan ze een bijzondere vriendschap aan met de buurvrouw. De film is geschoten in een vierkant kader waarbij je als kijker mee stroomt in hun levenswijzen.

Humes smaakoordeel, de kritische houding. Mijn oordeel over de film van Dolan is wel ontstaan vanuit objectieve waardering. Ik ben bekend met de werkwijze van Dolan, een meer provocerende of avant garde vorm van film te willen belichten. De keuze om een vierkant kader te gebruiken heeft mijn waardeoordeel van te voren wel beïnvloed. Ik ben niet een expert in het oordelen van films, maar ik heb door mijn opleiding wel een achtergrond in het analyseren. Ondanks ik wel een bepaalde voorkeur heb ook voor de cinematografische aspecten, de wijze van kleur en beeldtaal, heb ik wel een kritische houding aangenomen tegenover de film. Vanwege de bewondering in een portretmodus te schieten, omdat Dolan hierbij veel meer beperkingen voor zich oplegt. Het zorgt ervoor dat hij kritisch moet nadenken over wat hij in beeld brengt, wat hij eruit laat en of de kijker hierdoor nog wel genoeg te zien krijgt om een beeld van de karakters te schetsen. Of mijn waardeoordeel volledig objectief is betwijfel ik, er zitten wel bepaalde voorkeuren en denkkaders aan mijn oordeel vast waar ik niet van zou kunnen ontsnappen. Maar het is wel de denkwijze en daarmee de technische aspecten die de film voor mij naar een hoger niveau brengen.

Hermeneutiek van Heidegger en Gadamer, de interpretatie bepaalt onze waardeoordeel, een bewustzijn over onze denkkaders, de dialectiek tussen subject en object. Ik heb in mijn oordeel naar de film wel een redelijk persoonlijke invalshoek gekregen. Vanwege het contrast in levenswijzes, ervaar ik de verhaallijn als erg ingrijpend. Door het stellen van vragen in mijn hoofd over de karakters, probeer ik een gesprek met ze aan te gaan. Om in staat te zijn te begrijpen waarom Dolan dit verhaal wil vertellen en op welke wijze. Ik denk dankzij de wijze van een intiem portret te schieten en mijn interesse in de cinematografische keuzes van Dolan, dat ik tot zekere mate in staat ben om de film te 'verstaan'. Daarbij gaat de 'dialectiek' waar Gadamer het over heeft steeds meer leven. Ik denk dat Dolan ook daarmee in bewuste keuze heeft gemaakt in het schieten van een 1:1 kader, de kijker is steeds meer in staat zich samen te smelten met de karakters, hun levenswijze en denkgoed te begrijpen. En daarmee is mijn bewondering ook vergroot; omdat er steeds meer gaat spelen tussen subject en object.

Smaak als onderscheidend van Bourdieu, de elite en machtsstructuren bepalen de waarde van een object. De elite heeft vrijwel geen invloed gehad op mijn waardeoordeel, de film is niet algemeen bekend. In de filmwereld wordt deze wel in bepaalde kringen geprezen, zoals een spreekster tijdens een college. Ze heeft daarbij wel een vorm van macht, ze is een kunstcriticus die al bepaalde opleidingen en ervaringen heeft binnen het waardeoordeel van kunst. Daarmee wordt mijn beeld van de film wel beïnvloed en kijk ik misschien met meer waardering naar de film omdat zij dat ook doet. Ondanks mijn waardering al daarvoor besproken is, hing er in zekere mate nog wel een vorm van onzekerheid of mijn 'waarde' geplaatst was, die wel bevestigd werd door een kunstcriticus.

Mijn eigen smaak is met name ontstaan door mijn huidige opleiding binnen de kunstacademie. Binnen Graphic Design, maar waarschijnlijk binnen meerdere stromingen, worden we opgeleid tot kritische makers. Het is van belang dat je als ontwerper goed in staat bent om te begrijpen en te bevragen. Daarbij wordt er veel aandacht besteed aan het analyseren en beschrijven van bepaalde gedachtegangen, zowel de eigen als die van een ander. Niet alleen door de theoretische vakken, maar ook tijdens de praktische vakken worden we continu gevraagd om vorm, beeld en taal te laten corresponderen. Ik ben daardoor wel erg beïnvloed, om continu kritisch te zijn over bepaalde interesses en waar dit vandaan komt. Dat heeft wel mijn waardeoordeel tot extreme mate aangepast. Mijn opvoeding binnen de Vrije School heeft ook gezorgd voor een extremere mate aan waardering voor kunst. Omdat dit zo'n prominent onderdeel was binnen opvoeding en individuele ontwikkeling.

Mijn culturele identiteit is met grote mate bepaald door een antroposofische levenshouding. Omdat ik mijn gehele ontwikkeling heb doorgebracht vanuit een creatieve instelling is mijn wereldbeeld daar ook mee beïnvloed. Ik hecht daarbij veel belangen aan het prioriteren van creatieve activiteiten. Binnen de Vrije School hing er vaak veel aandacht aan mythologische verhalen zoals de 'Edda', het bespelen van instrumenten en een middag te nemen voor schilderen, houtbewerking of dans. Dat heeft mijn culturele identiteit op jonge leeftijd wel redelijk beïnvloed, met name omdat er veel besteding naar persoonlijke ontwikkeling ging. Dat heeft ook bepaalde denkwijzen aangewakkerd, waarbij ik zelf op latere leeftijd ook meer waarde hecht aan het besteden van creatieve handelingen. Maar ook waarde hecht aan de culturele sectoren, de invloed van muziek en kunst bij de opvoeding en genoeg energie besteden aan een verrijkend activiteit naast de normale werkweek. Ook ontstond er binnen mijn opvoeding veel aandacht voor het kweken van eigen voedsel, we hadden een eigen grote moestuin voor het huis die onderhouden werd door mijn vader. Het gaf een beeld van onafhankelijk zijn, zorgen voor eigen producten en herkennen van kwaliteit. Het groeien van producten, waarin liefde en tijd gestoken wordt, zorgt ook voor bepaalde waardering in ambacht. De afbeelding is een tekening die ik recentelijk heb gemaakt, het refereert naar het vormtekenen op school. Een beweging die je maakt op papier waar je een vorm tekent die continu verbonden is. Het is voor mij ook een mooie referentie naar altijd in aanraking willen zijn met creativiteit.

Ik ken Utrecht redelijk goed, ik heb een periode als fietskoerier door de stad gefietst, waardoor ik Utrecht op een kleiner niveau steeds beter leerde kennen. Daarvoor wandelde ik ook veel ter escapisme van de Lockdown. Ik koos nu een plek uit iets meer buiten de stad, richting nieuwbouw wijken. Ik eindigde bij plekken die volledig onder constructie waren, leefgebieden in opbouw. Toen ik hier doorheen flaneerde ervoer ik met name een bepaalde dwangmatigheid van de mens. De controle willen houden over de omgeving en hoe dit allemaal binnen de beeldtaal te herkennen is. Zoals de neon kleuren die de mens zou moeten attenderen op gevaar of belang. De structuren die perfect op elkaar afgesteld moeten worden, dat alles zo recht toe recht aan is. Hoe we door bepaalde hekken, staven of puntige objecten de mens een kant op willen sturen. Om dwingend ze attenderen op een actie of reactie. De stad voelde voor mij in deze wandeling niet als woonkamer, maar ik voelde me heel erg opgesloten, claustrofobisch. Maar met name gecontroleerd, een in-dwang-gehouden-massamens.

De cultuurindustrie volgens Adorno en Horkheimer gaat over de instandhouding van de status quo, door het rationaliseren en commercialisering van culturele producten. Daarbij hebben Horkheimer en Adorno een afkeer op het begrip 'massacultuur', omdat daarbij het idee wordt gecreëerd dat de massa een actieve rol speelt in het bepalen en overdragen van cultuur. In werkelijkheid neemt de massa meer een passieve rol aan in de bijdrage van de inhoud. Ik zie dit terug in mijn opleiding, ik heb het idee dat de passie gedreven ontwerper uitsterft omdat door bijvoorbeeld 'Pinterest' het vak door steeds meer mensen worden uitgeoefend zonder er een opleiding voor te hebben gevolgd. Daarbij worden klakkeloos bepaalde stijlen overgenomen, zoals het welbekende 'calligraphy'. Vaak wordt dit zonder enige kennis ingezet voor commercie, terwijl het eigenlijk een ambacht is.
Dit is een meer actievere rol van de mens binnen cultuurindustrie, Adorno en Horkheimer spreken binnen dit begrip ook de meer negatieve of passieve kant. Daarbij gaat het over een aandachtscultuur, het slechts creëeren van content dat gefocust is op het verdienen door het tonen van vertrouwde beelden. Dit leid tot standaardisering van een cultuur. Denk bijvoorbeeld aan het

Adorno en Horkheimer spreken over een onderdrukking met de cultuurindustrie, hierbij bedoelen ze dat een beeld van negatief omgezet wordt naar iets positiefs, slechts om te amuseren. Maar ik werkelijkheid houdt het ons klein. Daarbij laten ze ons niet meer zelf nadenken, maar wordt informatie ons voorgekauwd zodat we het slechts in ons op hoeven te nemen. Hierbij gaat wordt het 'sublieme' eruit gehaald, de ervaring die ons zal moeten raken, de emotie is niet meer onderdeel van deze industrie, waardoor ons aangepraat wordt wat we moeten zien en weten. Deze industrie lijkt dus op een anonieme volgzame massa; we gaan hetzelfde denken, we zijn passief en volgzaam.

Het postmodernisme duidt een tijdperk aan waarin bepaalde transcendentie plaatsvinden. Waaronder ook de definitie van het tijdperk, de periode roept veel vragen op wat het betekent en welke grenzen het heeft. Het postmodernisme is de periode na het modernisme, het idee dat modernisme niet meer 'nieuw' is maar we gewend zijn aan de gevolgen van dien. Een voorbeeld van bepaalde gedachtes die binnen het post-modernisme zijn ontstaan is over culturele samensmelting; het idee wanneer iets cultural appropriation vs. cultural appreciation is. Het is met de komst van media ook een vraag naar wat werkelijkheid is, wat is waar en wat is on-waar? Het postmodernisme is een periode van twijfel over bepaalde systemen en gedachten.

'Condensed Cube' van Hans Haacke.